Test: welke gratis AI-tool werkt het beste als zoekmachine? (Juni 2025)

AI als Zoekmachine: Welke AI-tool werkt het beste als zoekmachine? (juni 2025, check hier onze nieuwste test, uit november 2025)

Zoeken op een zoekmachine als Google of DuckDuckGo is al jarenlang ongeveer hetzelfde. Je gaat naar de website, typt je zoekopdracht in, klikt op zoeken en je krijgt een lijst met relevante websites. De gedachte dat AI kan helpen om zoekresultaten te verbeteren, speelt al een tijdje. Sterker nog, veel gebruikers wenden zich nu al direct tot een AI-tool, precies zoals ze voorheen een zoekmachine als Google zouden gebruiken. Maar welke AI-tool is nu de beste vervanger voor je zoekmachine?  Wij hebben de belangrijkste AI-tools voor je getest!

Achtergrond: De evolutie van zoeken Google heeft zelf sinds maart 2025 een volgende stap gezet op dit gebied, door Gemini, de Google AI-tool, toe te voegen aan de zoekmachine. Deze stap moet de zoekmachine verbeteren en AI op een makkelijke manier toegankelijk maken voor gebruikers. Maar zoals we zullen zien, laat de werking op dit moment nog te wensen over.

Het voorbeeld van AI in de zoekmachine Stel, je denkt na over een vakantie naar Lissabon. Als je op Google simpelweg 'Lissabon' intypt, krijg je de bekende resultaten: een lijst met relevante pagina’s, een Google Maps-overzicht, een weersverwachting en een aantal foto’s. Maar van Gemini krijg je op dat moment nog geen directe informatie. Die informatie verschijnt pas bij specifiekere zoekopdrachten. Ben je bijvoorbeeld benieuwd hoe lang je precies nodig hebt in Lissabon, en je zoekt op 'hoe lang naar Lissabon', dan krijg je wél een reactie waarin een AI-antwoord van Gemini zit. Echter, door de (in dit geval) slecht geformuleerde vraag krijg je helaas de vliegtijd te zien. Daar staat dan ook direct reclame voor vluchten naar Lissabon naast. Deze aanpak is logisch vanuit het perspectief van Google, maar het laat direct zien dat deze vorm in veel gevallen vooral ruis creëert voor de zoeker. De informatie die je krijgt, is vaak onvolledig of niet direct relevant voor je echte vraag. Mogelijkheden van direct gebruik van AI In plaats van deze hybride zoekmachine-aanpak, kun je de AI-tool direct gebruiken als zoekmachine. Als je de vraag rechtstreeks aan de AI-tool stelt, kun je in een gesprek meteen vervolgvragen stellen en zaken verder uitdiepen. Je hoeft niet telkens een nieuwe zoekopdracht te formuleren, maar bouwt voort op het voorgaande. Hierdoor heb je uiteindelijk in één doorlopend gesprek alle antwoorden op je vragen. Bovendien kun je het gesprek later teruglezen of er op een ander moment weer op verdergaan.

Onze Test: Welke AI-tool geeft de beste antwoorden?

Om te bepalen welke AI-tool het meest geschikt is als zoekmachine, hebben we een reeks praktische zoekvragen opgesteld. Deze vragen variëren in moeilijkheidsgraad en in het type informatie dat we zoeken, maar het zijn allemaal vragen die normaal gesproken als zoekopdracht bij een zoekmachine worden gebruikt. 

We hebben elke AI-tool dezelfde set vragen voorgelegd en de resultaten bekeken en vergeleken op de volgende punten:

1. Relevantie en nauwkeurigheid: Hoe goed beantwoordt de AI de vraag? Zitten er fouten in het antwoord? 

2. Volledigheid: Geeft de AI een compleet antwoord, of mist er belangrijke context?

3. Kwaliteit van de uitleg: Wordt de informatie helder en logisch gepresenteerd?

4. Bruikbaarheid: Hoe goed kun je de informatie gebruiken in de praktijk?

---

De testvragen

Omdat we graag vragen willen testen die in de praktijk worden gesteld aan zoekmachines, hebben we de eerste twee vragen uit de lijst van Google Trends (https://trends.google.nl/trends/explore?geo=NL&hl=nl) gehaald. We kozen twee van de meest gezochte zoektermen in Nederland op het moment van de test. 

1. De (aangekondigde) NS-staking van vrijdag 6 juni 2025

2. De voetbalwedstrijd van het Nederlandse vrouwenelftal tegen Schotland, de avond voor de dag van de test (dinsdag 3 juni 2025)

Met deze vragen willen we zien hoe goed de AI-tool het laatste nieuws meeneemt en interpreteert. Is het antwoord net zo goed als het antwoord dat een zoekmachine zou geven? Stelt het antwoord teleur, of krijg je misschien zelfs een beter antwoord? 

Met onze derde vraag willen we kijken hoe de AI-tool bronnen raadpleegt en omzet naar het resultaat dat je te zien krijgt, op een onderwerp dat we in Nederland altijd erg belangrijk vinden: het weer! Maar omdat we hopen op een zonnig weerbericht, vragen we om het weer in Lissabon. 

3. Het weer in Lissabon

De vierde vraag is een praktische vraag, het gaat over de openingstijd van een lokale supermarkt. Om een extra laag aan de vraag toe te voegen, vragen we naar de openingstijden op ‘aankomende maandag’, in het geval van de test gaat het dan om maandag 9 juni 2025. Die dag is het ook Tweede Pinksterdag, een dag die meestal andere openingstijden tot gevolg heeft dan een normale maandag. Houdt de AI-tool hier rekening mee in het antwoord? En klopt het antwoord ook? 

4. De openingstijden van een lokale supermarkt op Tweede Pinksterdag

De vijfde en laatste vraag van deze test hebben we gekozen na de resultaten van de eerste vraag. Omdat DeepSeek (spoiler-alert!) op dit moment niet geschikt blijkt te zijn als zoekmachine voor Nederlandse gebruikers, hebben we de andere AI-tools gevraagd naar DeepSeek. DeepSeek is relatief nieuw als AI-tool en kwam groot in het nieuws toen bleek dat de tool grotendeels vergelijkbare of betere kwaliteiten heeft dan concurrenten, terwijl de ontwikkeling maar een fractie van het geld heeft gekost. Daarnaast is ook het aspect dat dit een Chinese AI-tool is een vaak benoemd thema. Welke uitleg geven de vijf overgebleven AI-tools in de test over hun collega tool? Hebben ze er een mening over? Benoemen ze ook de Chinese komaf? 

5. Een vraag over AI-tool DeepSeek

De resultaten 

Hieronder geven we een verslag van de resultaten per AI-tool. Daarna geven we de volgorde van de Top 5 uit onze test. 

ChatGPT maakt indruk met het uitstekende antwoord over de NS-staking en de gevolgen voor onze geplande reis. Ook het antwoord op de vraag over de openingstijden van de supermarkt is helemaal goed. Voor deze twee vragen scoort ChatGPT beter dan de andere tools en ook beter dan een standaard zoekmachine zoals Google of DuckDuckGo. De antwoorden van ChatGPT op de zoekopdracht over de voetbalwedstrijd van het Nederlands vrouwenelftal zijn goed. Ook de vragen over DeepSeek en het weer in Lissabon worden prima beantwoord. Wat ons betreft kun je voor die vragen net zo goed bij ChatGPT terecht als bij een standaard zoekmachine. Onze voorzichtige conclusie voor ChatGPT is dan ook dat het nu al als zoekmachine gebruikt kan worden en dat het in sommige gevallen betere antwoorden geeft. 

Claude stelt ons een beetje teleur in deze test. De kwaliteit van de antwoorden kan beter, juist vanwege het gebruik van goede informatie en bronnen. Claude geeft ons een verkeerd antwoord als we vragen naar de impact van de NS-staking op onze geplande treinreis. De vraag over het weer in Lissabon wordt het minst goed beantwoord van alle tools vanwege een vreemde uitschieter, terwijl het grootste deel van de informatie die gegeven wordt juist goed is. Verder scoort Claude wat ons betreft gemiddeld, met een prima tekst over DeepSeek en een antwoord op de supermarkt vraag zonder rekening te houden met Tweede Pinksterdag. Claude is op dit moment niet geschikt als alternatief voor een zoekmachine. 

Copilot begon teleurstellend aan de test, met het foute antwoord op de vervolgvraag over onze geplande treinreis op de dag van de NS-staking. Maar Copilot pakte meteen daarna wat goodwill doordat het begreep we bij Nederland-Schotland informatie over de voetbalwedstrijd van de dag ervoor zochten, al stond er wel een scorebord van een eerder gespeelde wedstrijd boven. De vraag over het weer werd op een mooie manier beantwoord en Copilot geeft een acceptabel antwoord op de vraag over de openingstijden van de supermarkt. Wat ons betreft presteert Copilot op dit moment ongeveer net zo goed als een gewone zoekmachine. Daarmee is het nu al bruikbaar en voor de toekomst verwachten we dat het al snel nog beter wordt. 

Gemini begon prima aan de test, met het na ChatGPT beste antwoord op de vragen over de NS-staking. Gemini verraste ons wel met vreemde antwoorden zonder uitleg, achtergrond of vervolgvragen bij de zoekopdrachten over de voetbalwedstrijd en het weer in Lissabon. De antwoorden kwamen ‘in your face’ over, dit hebben we niet zo gemerkt bij de andere AI tools. De informatie over het weer is wel goed en het antwoord over DeepSeek is ook goed. Helaas gaf Gemini een verkeerd antwoord op de vraag over de supermarkt, waardoor we onderaan de streep toch wat teleurgesteld zijn in de bruikbaarheid van Google’s AI-tool als zoekmachine op dit moment. Op dit moment kun je nog net zo goed de gewone zoekmachine gebruiken van Google voor deze doeleinden, maar wij verwachten snel verbeteringen op dit gebied!

Le Chat heeft door onze hele test heen stabiel gepresteerd. Het heeft ons eigenlijk nergens het beste antwoord gegeven, maar ook nergens echt teleurgesteld. Wat ons wel opvalt is de beknoptheid van de antwoorden. Daarmee heeft Le Chat echt een merkbaar andere stijl dan de concurrentie. Wat ons betreft kan dit voor het gebruik van de tool als zoekmachine eigenlijk prima. Verrassend genoeg kregen we tussendoor ook Engelstalige informatie van Le Chat, waaruit blijkt dat de tool misschien nog niet helemaal klaar is vanuit het perspectief van een Nederlandstalige gebruiker. Toch vinden we de resultaten prima en zijn we enthousiast over de eigen stijl van Le Chat. Als Europese AI-tool heeft het daarnaast wat ons betreft ook zeker de gunfactor! 

Conclusie 

We hebben een aantal verschillende vragen gesteld die normaal gesproken aan zoekmachines worden gesteld. Bij de eerste vraag bleek direct dat van de zes tools die we wilden testen, DeepSeek direct afviel al zoekmachine alternatief. De gratis beschikbare versie van DeepSeek is op het moment van schrijven bruikbaar voor informatie tot juni 2024. Het is mooi om te zien dat de vijf andere tools wél met actuele informatie en nieuwsberichten overweg kunnen, dat was een aantal maanden geleden nog niet het geval. 

We hebben vijf verschillende vragen gesteld, gebaseerd op veelvoorkomende vragen. Twee zoekopdrachten zaten op het moment van de test bij de meest gezochte zoekopdrachten in Nederland. Een zoekopdracht over het weer in Lissabon, over de openingstijden van een lokale supermarkt in combinatie met het Pinksterweekend en een vraag over de AI tool die helaas nog niet als zoekmachine alternatief kan worden gebruikt, DeepSeek. 

Op basis van onze bevindingen, ziet de top 5 van gratis beschikbare AI-tools als zoekmachine er op dit moment, juni 2025, als volgt uit:

1. ChatGPT

2. Copilot  

3. Le Chat

4. Gemini

5. Claude 

In november 2025 hebben we een nieuwe test gedaan, met daarbij een nieuwkomer, Grok. Benieuwd naar die test en de nieuwe resultaten, bekijk het hier!

Heb je zelf ervaringen met AI als zoekmachine? Deel ze met ons in de reacties!